wtorek, 7 września 2010

Wyspy Liparyjskie, Włochy







STROMBOLI - Jeden z najaktywniejszych stratowulkanów na Ziemi Stromboli wznosi się na wysokość 926 metrów na wyspie Stromboli w archipelagu wysp Liparyjskich. Jego powtarzające się co 10-12 minut erupcje są widoczne z daleka, co dało Stromboli przydomek "Latarni Morza Śródziemnego". Wulkan posiada na szczycie trzy aktywne kratery. Sciara del Fuoco - tak się zwie powstała 13 000 lat temu depresja w kształcie podkowy na Stromboli. Dwa kilometry na północny wschód leży Strombolichio - wulkaniczna iglica i pozostałość dawnego wulkanu, na szczycie której znajduje się latarnia morska. Stromboli pozostaje w stanie niemal ciągłej erupcji od 2000 lat. Od Stromboli pochodzi typ erupcji strombolijskiej - erupcji średnio eksplozywnej, wyrzucającej popiół, lapille i bomby wulkaniczne w odstępach czasowych kilku minut na wysokość od dziesiątek do setek metrów. Erupcja strombolijska przypomina pokaz sztucznych ogni. Od czasu do czasu zdarzają się efuzywne wylewy lawy - jak przy erupcji Stromboli w 2002 roku.

Ważniejsze erupcje Stromboli:

1891 - 24 czerwca 1891 roku Stromboli wstrząsnęły dwie gwałtowne eksplozje w ciągu 30 sekund. Pomiędzy miejscowościami Labronzo i San Bartolo zeszła lawina.

1903 - Wylewy lawy odnotowano na Stromboli w styczniu, marcu, czerwcu i listopadzie 1903 roku.

1907 - 11 i 31 stycznia Stromboli targnęły silne eksplozje, którym towarzyszyły niewielki wypływ lawy. 13 kwietnia dwie silne eksplozje podpaliły uprawy. 27 kwietnia - erupcja pliniańska Stromboli. 14 maj - opad popiołu na skutek erupcji na Messina (północno-wschodnie wybrzeże Sycylii).

1919 - 22 maja silne eksplozje Stromboli wyrzucily bloki skalne o wadze 30-60 ton na domy w San Vincenzo i Ginostra. Cztery osoby zginęły, 20 jest rannych. Powstaje tsunami.

1930 - 11 września wulkanem w ciągu kilku sekund targają dwie silne eksplozje słyszane w odległości 60 km od Stromboli. Chmura popiołu sięga wysokości 2.5 km. Ważące do 30 ton bloki skalne opadają na Ginostra. Rozżarzona lawina dociera do kościoła San Bartolo, druga dociera do morza. Giną trzy osoby, czwarta zostaje zabita we wrzącej wodzie. Powstaje tsunami.

1936 - 31 stycznia popiół z erupcji Stromboli opada na Katanię (Sycylia).

1952 - 6 czerwca potok lawy z wulkanu spływa Sciara del Fuoco w kierunku San Vincenzo.

1955 - Podwodna erupcja w lutym i marcu 50 km od wybrzeża wysepki Stromboli.

1971 - Lawa spływa Sciara del Fuoco w kierunku morza w dniu 3 kwietnia.

1986 - 24 lipca ginie biolog zabity przez odłamek skalny wyrzucony z krateru. Ofiara znajdowała się 15 metrów od krawędzi krateru.

1989 - 26 marca materiał wulkaniczny ze Stromboli spada na turystów. Erupcja następuje bez ostrzeżenia. Jeden z turystów w trakcie panicznej ucieczki łamie rękę.

2001 - 20 października o 2.37 lokalnego czasu dochodzi do silnej eksplozji Stromboli. Jeden z odłamków skalnych uderza turystę i go zabija.

2002 - 23 stycznia silna eksplozja Stromboli o 20.54 lokalnego czasu. 28 grudnia rozpoczyna się boczny wylew lawy, który trwa do 22 lipca 2003 roku. 30 grudnia dwie lawiny schodzą Sciara del Fuoco. Odłamki skalne spadające do morza powodują dwie fale tsunami, które uderzają w wioski Stromboli i Ginostra uszkadzając budynki i łodzie oraz raniąc ludzi.

2007 - 15 marca - silna eksplozja Stromboli. Wcześniej miała miejsce boczna erupcja efuzywna z wylewem lawy do morza.

2008 - W czerwcu Stromboli posiada cztery aktywne otwory erupcyjne. Wybuchy mają miejsce 20 razy w ciągu godziny.

"Stromboli" to także danie kulinarne, tudzież tytuł filmu Roberto Rosseliniego z Ingrid Bergman nakręconego w 1950 roku. W "Pinokiu" Disneya czarny charakter nazywa się Stromboli. W "Podróży do wnętrza Ziemi" Juliusza Verne Axel i profesor Lidenbrock wydostają się z wnętrza Ziemi przez krater Stromboli. Wulkan Emyn Anar (Góra Przeznaczenia) w Mordorze ("Władca pierścieni" Tolkiena) jest wzorowany na Stromboli.

1 komentarz:

  1. dzień dobry, szukam publikacji na temat roślinności wulkanicznej najbardziej z wulkanów europejskich (włoskich) czy możecie mi Państwo pomóc? pozdrawiam serdecznie Piotr Mazurkiewicz

    OdpowiedzUsuń